بررسي تطبيقي دلالت مصداقي امام مبين در سوره يس بر امام علي(ع)

سال انتشار: 1398

محل انتشار: کنگره بازخواني ابعاد شخصيتي اميرالمومنين علي(ع)

کد COI مقاله: IMAMALIW01_012

مشخصات نويسندگان مقاله بررسي تطبيقي دلالت مصداقي امام مبين در سوره يس بر امام علي (عليه السلام) از منظر فريقين

محمدرضا حقيقت سمناني - دانشجوي دکتري تفسير تطبيقي
حسين علوي مهر - دانشياروعضوهيئت علمي جامعه المصطفي العالميه

چکيده مقاله:

امام مبين در آيه {انا نحن نحي الموتى ونکتب ما قدموا وآثارهم وکل شيء احصيناه في امام مبين} (يس/12) از جمله عبارات قرآني است که ميان مفسران شيعه و سني محل تضارب آراء گوناگون گرديده است. کتاب مبين، لوح محفوظ، ام الکتاب، صحيفه اعمال، علم الهي، مثل و نمونه، امام جمع، قضاء الهي، انسان کامل و امام معصوم به ويژه امام علي (ع) از جمله مصاديقي است که فريقين براي امام مبين ارائه کرده اند. آنچه اهميت پرداختن به مصداق شناسي امام مبين در اين آيه را روشن مي کند، قابليت دلالت اين آيه شريفه بر بيان فضيلتي بزرگ و مقامي بلند براي علي(ع) است؛ چرا که به نظر بسياري از مفسرين شيعي، حضرت علي(ع) يا به عنوان تفسير آيه و يا به عنوان بطن و اشاره و يا بر اساس قاعده جري و تطبيق، مصداق امام مبين است که وجود همه اشياء به نحوي در وجود او برشمرده و احصاء گرديده است. بي ترديد چنين ويژگي اي نشان دهنده عظمت وجودي ايشان در ساختار خلقت مي باشد. از طرفي اين تبيين از امام مبين مويداتي در برخي تفاسير اهل سنت به همراه دارد که اين مسئله نيز خود ضرورت پرداختن بيشتر به شناسايي مصداق امام مبين در سوره يس را به گونه اي تطبيقي روشن مي کند. در اين پژوهش، با استفاده از روش توصيفي تحليلي، با رويکرد تطبيقي و پس از بررسي آراء گوناگون شيعه و سني و واکاوي دلالت روايات فريقين در اين زمينه، روشن شد که چگونه ممکن است ميان برخي اقوال در تبيين مصداق امام مبين جمع نمود و چگونه مي توان علي(ع) را مصداق ظاهر آيه و نه حتي بطن آن دانست.

کليدواژه‌ها:

قرآن، امام علي(ع)، دلالت مصداقي، امام مبين، مصداق شناسي امام مبين، تفسير تطبيقي امام مبين.